I. Vị trí địa lý, diện tích, dân số
1. Sự hình thành: Xã Vĩnh Thanh được hình thành trên cơ sở nhập phần lớn diện tích tự nhiên, dân số các xã: Hải Bối, Vĩnh Ngọc, Tàm Xá (huyện Đông Anh); một phần diện tích tự nhiên, dân số các xã: Kim Chung, Kim Nỗ, Xuân Canh (huyện Đông Anh). Lý do lấy tên xã mới là Vĩnh Thanh: Tên Vĩnh Thanh mang ý nghĩa mong muốn sự trường tồn, tươi đẹp và thanh cao. "Vĩnh" tượng trưng cho sự vĩnh cửu, trường tồn, không bao giờ bị phá hủy ; "Thanh" chỉ sự thanh cao, trong sáng, thuần khiết. Như vậy, tên gọi "Vĩnh Thanh" là tên làng, xã cổ và đã từng được sử dụng; có ý nghĩa lịch sử truyền thống văn hóa xưa; thể hiện sự bền vững, luôn giữ được sự trong sáng và cao quý; gợi nhớ bản sắc văn hóa và thể hiện khát vọng về sự phát triển, giàu có, may mắn, thịnh vượng.
2. Vị trí địa lý: Xã Vĩnh Thanh giáp các phường Phú Thượng, Hồng Hà, Bồ Đề và các xã: Đông Anh, Thiên Lộc, Phúc Thịnh của thành phố Hà Nội.
3. Diện tích, dân số: Xã Vĩnh Thanh có diện tích tự nhiên là 22,52 km2; quy mô dân số là 64.698 người.
| TT | Xã hình thành trên cơ sở | Diện tích (km2) | Quy mô dân số (người) | Ghi chú |
| 1 | Xã Hải Bối (Huyện Đông Anh) | 8,23 | 19.051 | Điều chỉnh từ xã Hải Bối (8,27 km2; 19.051 người) |
| 2 | Xã Kim Chung (Huyện Đông Anh) | 0,27 | 0 | Điều chỉnh từ xã Kim Chung (7,70 km2; 26.025 người) |
| 3 | Xã Vĩnh Ngọc (Huyện Đông Anh) | 7,48 | 14.714 | Điều chỉnh từ xã Vĩnh Ngọc (9,56 km2; 18.800 người) |
| 4 | Xã Tàm Xá (Huyện Đông Anh) | 4,51 | 5.410 | Điều chỉnh từ xã Tàm Xá (4,58 km2; 5.488 người) |
| 5 | Xã Xuân Canh (Huyện Đông Anh) | 1,19 | 25.523 | Điều chỉnh từ xã Xuân Canh (6,31 km2; 13.506 người) |
| 6 | Xã Kim Nỗ (Huyện Đông Anh) | 0,84 | 0 | Điều chỉnh từ xã Kim Nỗ (6,51 km2; 17.204 người) |
| Tổng | 22,52 | 64.698 | |
| | | | |
II. Đặc điểm kinh tế, xã hội
Vĩnh Thanh có vị trí giáp sông Hồng, nằm trên trục Nhật Tân - Nội Bài, vành đai 3 đi qua, kết nối nhanh với cầu Nhật Tân và cầu Thăng Long, nhờ đó, xã có lợi thế lớn về giao thông đường bộ, đường thủy và đường hàng không.
Xã cũng là điểm trung chuyển giữa trung tâm Thành phố và các tỉnh phía Bắc, có tiềm năng phát triển các ngành dịch vụ logistics, thương mại - dịch vụ và đô thị sinh thái ven sông.
1. Đặc điểm kinh tế
Xã Vĩnh Thanh là nơi tập trung nhiều tuyến đường giao thông huyết mạch như: đường cao tốc Thăng Long - Nội Bài (đường Võ Văn Kiệt), đường cao tốc Nhật Tân - Nội Bài (đường Võ Nguyên Giáp), quốc lộ kéo dài (gồm đường Trường Sa và Hoàng Sa), quốc lộ 23A, quốc lộ 23B mở rộng, thuận lợi cho giao thương, phát triển thương mại - dịch vụ, logistics.
Thương mại - dịch vụ phát triển chủ yếu tại khu vực đô thị, đáp ứng nhu cầu cho người dân, công nhân, chuyên gia và các khu, cụm công nghiệp gần kề.
Về nông nghiệp, chủ yếu là trồng rau, hoa màu, cây cảnh và nuôi trồng thủy sản nhỏ lẻ.
Trên địa bàn xã có làng nghề truyền thống nổi tiếng trồng quất cảnh Tàm Xá. Với đặc điểm đất bãi màu mỡ ven sông Hồng, người dân nơi đây trồng quất thế, cam, bưởi cảnh… tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế cao, được thị trường Hà Nội và các tỉnh lân cận ưa chuộng. Nghề trồng quất không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn tạo bản sắc kinh tế riêng cho Tàm Xá.
2. Đặc điểm văn hóa - xã hội
Xã Vĩnh Thanh là vùng đất giàu truyền thống văn hóa - lịch sử, nổi bật với hệ thống di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật có giá trị đặc biệt, cùng với làng nghề truyền thống đã góp phần tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo cho địa phương. Trên địa bàn xã hiện có nhiều di tích được xếp hạng cấp Quốc gia, tiêu biểu như: đình và chùa Tàm Xá - xếp hạng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia năm 1992; miếu Vĩnh Thanh - xếp hạng di tích cấp Quốc gia năm 1993; đình Ngọc Chi - được công nhận là di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia năm 1993.
Làng nghề trồng quất cảnh truyền thống tại Tàm Xá là điểm nhấn quan trọng trong đời sống kinh tế - văn hóa của xã, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch sinh thái - văn hóa gắn với nông nghiệp đô thị. Những yếu tố trên đã và đang trở thành thế mạnh nổi bật của xã Vĩnh Thanh trong định hướng phát triển du lịch văn hóa - làng nghề, góp phần thu hút du khách trong và ngoài nước, đồng thời gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của địa phương trong tiến trình đô thị hóa Thủ đô.
Về giáo dục, xã Vĩnh Thanh có hệ thống trường học từ bậc tiểu học đến trung học phổ thông. Các trường tiểu học và trung học cơ sở tiêu biểu như: Trường Tiểu học Vĩnh Ngọc, Trường THCS Vĩnh Ngọc, Trường THCS Tàm Xá, Trường THCS Hải Bối đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo học sinh trên địa bàn. Đặc biệt, Trường THCS Vĩnh Ngọc và Trường THCS Tàm Xá được đánh giá cao về chất lượng giáo dục và cơ sở vật chất. Gần khu vực này có Trường THPT Đông Anh, một trong những trường trung học phổ thông trọng điểm, cung cấp chương trình giáo dục chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trong toàn khu vực.
Trên địa bàn xã Vĩnh Thanh, các trạm y tế xã như Tàm Xá, Xuân Canh và Hải Bối đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn kỹ thuật về y tế dự phòng, phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe sinh sản, khám chữa bệnh và triển khai các dịch vụ y tế chuyên sâu.